کولونوسکوپی چیست؟

علت انجام کولونوسکوپی

اقدامات پیش از انجام کولونوسکوپی

نحوه انجام کولونوسکوپی

تاثیرات کولونوسکوپی پس از انجام آن بر روی بدن

با پیشرفت علم و دانش تکنولوژی های نوین و جدیدی وارد دنیای پزشکی شده است که توانسته اند به تشخیص دقیق تر و بهتر بسیاری از بیماری ها کمک فراوانی کنند. گاه مشکلات و بیماری ها در قسمت هایی از بدن به وجود می آید که امکان مشاهده و معاینه ی مستقیم آن نقطه برای پزشک وجود ندارد و در چنین مواقعی نقش پروسیجرهای تشخیصی بهتر و بیشتر مشخص می شود. کولونوسکوپی یکی از پرکاربرد ترین پروسیجرهای تشخیصی در دنیای پزشکی است که برای بررسی و تشخیص بسیاری از بیماری ها و مشکلات روده ها می توان از آن کمک گرفت.

بسیاری از افراد با شنیدن نام کولونوسکوپی استرس می گیرند و فکر می کنند که پروسه ای بسیار دردناک و سخت در انتظار آنهاست در حالی که کولونوسکوپی می تواند تشخیص موفق و دقیق مشکل شما را به همراه داشته باشد و این یعنی شانس بیشتر برای درمان.

کولونوسکوپی چیست؟

روشی برای مشاهدی قسمت های داخلی روده ی بزرگ و راست روده و تشخیص و غربالگری هرگونه مشکل و بیماری را در این ناحیه امکان پذیر می سازد. فرآیند کولونوسکوپی به وسیله ی دستگاهی به نام کولونوسکوپ انجام می شود.این دستگاه دارای لوله ای بسیار باریک و انعطاف پذیر به طول ۱۵۰ سانتی متر است که دوربینی کوچک با قطر ۱ سانتی متر در قسمت سر آن قرار گرفته است.

با وارد کردن این لوله از طریق مقعد می توان تصاویر واضح و دقیقی از دیواره های داخل راست روده و روده ی بزرگ بر روی مانیتور دستگاه مشاهده کرد. بدین ترتیب می توان هر نوع زخم، التهاب یا بافت غیر عادی از جمله انواع پولیپ، تومور و سرطان روده را در این نواحی تشخیص داد یا اگر نیازی به انجام بیوپسی از دیواره های روده وجود دارد به راحتی توسط کولونوسکوپ نمونه گرفت. همچنین می توان در حین انجام کولونوسکوپی بافت های آسیب دیده مثل پولیپ ها را همزمان با انجام کولونوسکوپی از بدن بیمار خارج نمود.

علت انجام کولونوسکوپی

کولونوسکوپی می تواند تصویر واضح و مشخصی از وضعیت روده های شما به پزشک ارائه دهد. علت انتخاب این روش توسط پزشک می تواند به یکی از موارد زیر بازگردد:

بررسی علت اسهال یا یبوست مزمن و مقاوم به درمان

بررسی سرطان روده

بررسی پولیپ روده

بررسی زخم روده

بررسی التهابات روده

بررسی منشا خون موجود در مدفوع

شناسایی عوامل موثر بر تغییرات اجابت مزاج

کاهش وزن بی دلیل

نمونه گیری از بافت های روده

بررسی وضعیت رکتوم

بررسی سرطان رکتوم

اقدامات پیش از انجام کولونوسکوپی

۳ روز قبل از آغاز کولونوسکوپی باید رژیم غذایی سبک و مخصوصی که حاوی مقادیر مناسبی از فیبر غذایی است برای پاکسازی کامل روده ها آغاز گردد.

۴ روز قبل از انجام کولونوسکوپی نوشیدن آب و مایعات در طول روز افزایش یابد.

اگر فرد از داروهای خاصی مانند آسپرین یا رقیق کننده های خون استفاده می کند یا به دیابت مبتلاست یا هر مشکل و بیماری دیگری دارد باید پزشک معالج خود را قبل از انجام کولونوسکوپی مطلع کند.

مصرف داروهایی مانند ویتامین وهرگونه مکمل غذایی باید قبل از آغاز کولونوسکوپی به اطلاع پزشک معالج برسد.

۳ الی ۴ ساعت قبل از کولونوسکوپی از نوشیدن مایعات پرهیز شود.

مصرف مکمل های آهن متوقف گردد.

قبل از انجام کولونوسکوپی روده ها به طور کامل تخلیه شوند.

مصرف محصولات لبنی حاوی لاکتوز قطع شود.

از مصرف غذاهای نفاخ برای جلوگیری از نفخ شکم پرهیز گردد.

نحوه انجام کولونوسکوپی

قبل از آغاز کولونوسکوپی برای کنترل مستمر علائم حیاتی بیمار مانند فشار خون ، ریتم ضربان قلب و میزان اکسیژن دریافتی او، بیمار به یک مانیتور وصل می شود. طول مدت زمان انجام این فرایند ۳۰ الی ۶۰ دقیقه می باشد. برای اینکه بیمار با احساس نا خوشانیدی در حین انجام این عمل مواجه نشود به بیمار کمی آرام بخش همراه با سرم تزریق می کنند تا راحت تر باشد. اگر در حین انجام فرایند، بیمار احساس ناراحتی کرد دوز بیشتری از آرام بخش را به او تزریق می نمایند.

برای انجام کولونوسکوپی بیمار باید به پهلوی چپ دراز بکشد و لوله ی کولونوسکوپ را به آرامی در مقعد او قرار می دهند. پزشک با حرکت آرام لوله در راست روده و روده ی بزرگ به دقت دیواره های آن را در مانیتور دستگاه بررسی می کند و اگر به بافت مشکوکی رسید از آن بیوپسی انجام می دهد. هنگامی که لوله ی کولونوسکوپ به انتهای روده ی باریک و سر روده ی بزرگ رسید فرد باید به آرامی به پشت دراز بکشد تا تصاویر بهتری از درون روده ی بزرگ قابل مشاهده باشد. در این مرحله ممکن است به روده ها گاز دی اکسید کربن تزریق کنند تا نمای واضح تری از آن به دست آید.

اگر کولونوسکوپی شما توسط پزشک متخصص و با تجربه ای که در انجام این کار مهارت دارد انجام شود این فرایند درمانی برخلاف ظاهر آن هیچ گونه دردی نخواهد داشت و شما در حین انجام فرایند متوجه هیچ چیزی نخواهید شد.

تاثیرات کولونوسکوپی پس از انجام آن بر روی بدن

از آنجایی که برای مشاهده ی بهتر درون روده ها در حین انجام کولونوسکوپی گاز وارد روده های شما می شود، به احتمال زیاد در ساعت های اولیه ی پس از انجام آن با درد و نفخ شکم روبرو خواهید شد.پس از اتمام فرآیند کولونوسکوی ۳ الی ۴ ساعت باید در کلینیک بمانید تا اثر داروهایی که به شما تزریق کرده اند به طور کامل از بین برود.

عوارض کولونوسکوپی بسیار نادر است و این فرایند معمولا اثر و عوارض خاصی از خود به جای نمی گذارد.اگر این کار به دست فرد ناوارد و بی تجربه انجام شود احتمال سوراخ شدن و پارگی روده ها وجود دارد. این مشکل به ندرت رخ می دهد ولی به هر صورت باید در نظر بگیرید که این عمل توسط بهترین پزشک متخصص انجام شود.